پیدایش قباله
رفته رفته عقیده به معانی مستور کتاب عهد عتیق و حقایق مرموز الاهی صورت دیگری حاصل کرد و یک نوع افکار عجیب و خیالات غریب در فلسفه و کلام یهود پدید آورد و جماعتی پیدا شدند و گفتند که اعداد و حروف نیز معانی عرفانی مخفی دارند و کتابهایی به نام قباله در این باب به رشته تحریر درآوردند که خاطر خوانندگان را جلب کرد و در پی کشف مرموز و دانش مستور در پرده اعداد و حروف کتب مقدس (تورات) برآمدند و از ترکیب حروف و جمع و تفریق اعداد، اسرار و رازهای نهانی را به زعم خود کشف کردند و از اعداد عشره عبری و حروف ابجد و تلاعب و تبادل در محل آنها یک سلسله مطالب و معانی استخراج کردند. پیروان قباله از صفات یا اسامی ذات الاهی معانی و حقایق استکشاف می کردند. ربانیان و احبار و دانشمندان به این روش و شیوه دلبسته و علاقه مند شده کتب بسیار در این رشته تألیف کردند.
مسائل مهم مذهبی و غوامض مافوق الطبیعه گوناگون را مثلا این مسأله که از خداوند یعنی کامل صرف چگونه موجوداتی ناقص چون جهان و انسان به وجود می آید و چگونه از لایتناهی شیئ متناهی صادر می شود در معرض تحقیقات قباله ای قرار داده برای این نوع سوالات جواب هایی استخراج می کردند. مبادی فیلون فیلسوف و گنوسی (عرفان) اسکندریه را نیز همه با این شیوه و روش حل و تجزیه نمودند و مبادی تازه ای وضع کردند و گفتند که از خداوند نوری الاهی ناشی می شود. همانطور که پرتو ظاهری از خورشید می تابد. و این نور منبعث از مرکز الاهی مشیت است که از آن دو شیئ دیگر «حکمت» و «علم» تراوش می کند و از ترکیب آن دو که یکی مذکر و دیگری مونث است «لطف» و «قوت» زاییده می شود و از ترکیب آن هر دو که خود نیز نرینه و مادینه اند جمال به وجود می آید و بالاخره از لطف و قوت و جمال جهان هستی صورت وجود یافته است. و انسان که دارای همه این اوصاف و کمالات است در حقیقت عالم صغیر است و همه قوای موجود در عالم کبیر در پیکر او به صورتی خرد و کوچک وجود دارد و اعمال آن قوای عظیم برای انسان جز به وسیله استعمال کلمات و حروف و اعداد امکان ندارد و شناختن مسیحا نیز به وسیله همانها میسر است. از این احکام حروفی عجیب و غریب که وقتی در اروپا رواج فراوان یافت شیادان زمان استفاده کردند و به دعوی مسیحیت کاذب پرداختند و به این ادله قباله ای متمسک شدند و موجب زحمت اهل ایمان گشتند.
منبع: تاریخ جامع ادیان، جان بی ناس، ترجمه علی اصغر حکمت
برای اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید:
انجمن کلیمیان